Današnji „prostor SFRJ“ devet puta zaduženiji od bivše SFRJ
Javni dug bivše Jugoslavije, neposredno pre raspada, iznosio je oko 16 milijardi dolara, izjavio je za Slobodnu Evropu Guste Santini, ekonomista iz Zagreba. On je dodao da je najveći dug Jugoslavija imala početkom osamdesetih, oko 20 milijardi dolara, tada je to bilo oko 30% BDP-a, što nije mnogo, ali je on smanjen krajem te decenije kada je Ante Marković počeo sa privatizacijom i liberalizacijom trgovine i finansijskih tokova, odnosno sprovođenjem programa stabilizacije.
Jugoslovenski dug nakon raspada Jugoslavije bio je raspodeljen na države-naslednice, a to je urađeno uz saglasnost Međunarodnog monetarnog fonda i na njegov predlog. Kredite koji su bili uzeti za republičke projekte preuzele su republike koje su ih koristile. Dugovi savezne države su raspodeljeni prema visini BDP-a pojedinih republika na dan raspada Jugoslavije, rekao je za Slobodnu Evropu Vladimir Gligorov, saradnik Bečkog instituta za međunarodne ekonomske studije.
Dugovi, koje su nasledile bivše jugoslovenske republike, a čiji je garant bila federacija (12 milijardi dolara) iznosili su:
Slovenija – 1,7 milijardi dolara
Bosna i Hercegovina – 1,5 milijardi dolara
Crna Gora – 0,6 milijardi dolara
Hrvatska – 2,7 milijardi dolara
Makedonija – 0,7 milijardi dolara i
Srbija – 4,8 milijardi dolara
Prema podacima centralnih banaka dnašnjih država, bivših jugoslovenskih republika i pokrajina, odnosno na osnovi izveštaja Ministarstava finansija vlada ovih država, ukupan javni dug današnjeg „SFRJ prostora“ za 2021. godinu iznosio je nešto više od 145 milijardi dolara, odnosno veći je više od devet puta od duga bivše SFRJ.
Srbija – 30,1 milijarda dolara (57% BDP-a)
Hrvatska – 45 milijardi dolara (85% BDP-a)
Slovenija – 51 milijarda dolara (108% BDP-a)
Bosna i Hercegovina – 6,11 milijardi dolara (35% BDP-a)
Crna Gora – 4,07 milijardi dolara (83% BDP-a)
Severna Makedonija – 7,4 milijarde dolara (65% BDP-a)
Kosovo – 1,5 milijardi dolara (22% BDP-a)
Prema inflacionom kalkulatoru koji koriste londonski Financial Times i mnoge britanske kompanije, i današnjoj vrednosti dolara u odnosu na njegovu vrednost pre trideset godina, izraženo kroz kupovnu moć – 145 milijardi ukupnog duga današnjeg „SFRJ prostora“ bi bila jednaka cifri od 55 milijardi tadašnjih dolara, što je i dalje znatno više (oko 3 i po puta) od duga koji je za sobom ostavila Jugoslavija.
Tekst: Predrag Aleksendrić
Foto: nadrugipogled.com/arhiva
