Šibenik: Prvi grad na SVETU sa javnom rasvetom na višefaznu naizmeničnu struju

Šibenik je prvi grad na svetu koji je uveo javnu rasvetu na višefaznu naizmeničnu struju. Javna rasveta u gradu je proradila 28. avgusta 1895. godine, a struja je bila distribuirana iz hidrocentrale „Jaruga 1“ koja je bila puštena u rad istog dana. Ovo se dogodilo samo dva dana posle puštanja u rad prve moderne hidrocentrale na svetu – na Nijagarinim vodopadima.

Danas je Šibenik administrativno, kulturno-prosvetno i privredno središte Šibensko-kninske županije Republike Hrvatske koji broji 51.553 stanovnika (2001). Do 80-ih godina 20. veka Šibenik je bio jaki industrijski centar s fabrikama „TEF“ i „TLM“, šibenska luka je bila među najvećima u bivšoj Jugoslaviji, no dolazi do privrednog pada, a u 90-ima TEF prestaje s radom (fabrika je uklonjena), a TLM koji je znatno oštećen u ratu, znatno je smanjio proizvodne kapacitete.

Od 1960. godine redovno se održava Međunarodni dečji festival, koji počinje krajem juna i traje 2 nedelje, te je najveći kulturni događaj u Šibeniku. Festival okuplja plesne, dramske, likovne i druge umetnike i društva iz celoga sveta. Turizam ima veliki značaj u privredi Grada.

Šibenik se nalazi se u središnjoj Dalmaciji, na ušću reke Krke u Jadransko more. Prema rezultatima popisa iz 2021. u gradu je živelo 42.589 stanovnika, a u samom naselju je živelo 31.085 stanovnika.

Na području županije nalaze se i dva nacionalna parka, Krka i Kornati.

Nacionalni park Krka je dobio ime po reci Krka, koja je deo parka. Krka je postao nacionalni park 1985. godine i sedmi je po redu nacionalni park u Hrvatskoj. Poznat je po ogromnom broju jezera i vodopada. U parku se nalazi pravoslavni Manastir Krka osnovan 1345. Osnovala ga je sestra cara Dušana.

Nacionalni park Kornati čini veći dio grupe ostrva Kornati u hrvatskom delu Jadrana u severnoj Dalmaciji, južno od Zadra. Nacionalnim parkom je proglašen 1980. i tada je stavljen pod zaštitu. Park obiluje prirodnim i kulturnim posebnostima. Strme litice ‘krune’ kornatskih ostrva okrenute prema otvorenom moru najpopularniji su fenomen ovog parka. One su i staništa retkih biljnih i životinjskih vrsta.

Tekst: Predrag Aleksendrić

Foto: Jerzy Strzelecki/Wikimedia